Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 18 km, thành Cổ Loa không chỉ là dấu tích kiến trúc quân sự cổ xưa mà còn gắn liền với những truyền thuyết ly kỳ trong lịch sử Việt Nam. Từ câu chuyện vua An Dương Vương định đô, chiếc nỏ thần Kim Quy có thể bắn tan trăm quân giặc, đến mối tình đầy oan trái của Mỵ Châu – Trọng Thủy, tất cả đã góp phần tạo nên một di sản văn hóa đậm màu huyền thoại. Sự tích thành Cổ Loa không chỉ phản ánh trí tuệ, tinh thần dựng nước – giữ nước của người xưa, mà còn là biểu tượng sống động của niềm tự hào dân tộc qua bao thế hệ.
Câu truyện sự tích thành Cổ Loa
Thành Cổ Loa – một biểu tượng lịch sử kỳ vĩ gắn liền với những truyền thuyết ly kỳ của dân tộc Việt Nam, nơi lưu dấu cuộc đời vua An Dương Vương, chiếc nỏ thần Kim Quy, và mối tình đầy bi kịch giữa Mỵ Châu – Trọng Thủy. Trải qua hàng ngàn năm, ngôi thành cổ này đã trở thành một phần không thể thiếu trong tâm thức văn hóa người Việt.
Được xây dựng vào thế kỷ III trước Công nguyên dưới triều vua Thục, Cổ Loa từng là kinh đô của nước Âu Lạc, nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội. Thành được thiết kế theo dạng vòng xoáy ốc, tương truyền có tới chín vòng, với hào nước bao quanh. Dù hiện nay chỉ còn lại ba vòng thành đất, nhưng quy mô vẫn rất ấn tượng: Thành Ngoài (dài 8 km), Thành Giữa (6,5 km), và Thành Trong (1,6 km). Cách bố trí cửa thành so le, không theo trục thẳng giúp tăng khả năng phòng thủ, gây khó khăn cho quân địch.
Tên gọi Cổ Loa qua các thời kỳ từng được biết đến với nhiều danh xưng như: Loa Thành, Cửu Thành, Thành Việt Vương, Khả Lũ… Đặc biệt, vào thế kỷ X, nơi đây một lần nữa trở thành kinh đô dưới triều Ngô Quyền, ghi dấu thêm một chương lịch sử trọng đại.
Khi đến thăm Cổ Loa ngày nay, du khách có thể chiêm ngưỡng vết tích ba vòng thành cổ, đền Thượng thờ An Dương Vương, đình Ngự triều di quy, am thờ Mỵ Châu, giếng Ngọc nơi Trọng Thủy gieo mình, cùng hàng vạn hiện vật khảo cổ như: trống đồng, mũi tên đồng, rìu đá, tiền cổ, gốm sứ… – minh chứng cho một nền văn minh rực rỡ thời kỳ dựng nước.
Hàng năm, vào ngày mùng 6 Tết Nguyên Đán, lễ hội Cổ Loa được tổ chức trang trọng nhằm tưởng nhớ công lao vua An Dương Vương. Tám làng thuộc xã Cổ Loa cùng rước kiệu truyền thống về sân đình, dâng lễ vật và tái hiện nghi lễ cung đình cổ xưa.
Từ năm 1962, Cổ Loa được công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia, trở thành một điểm đến không chỉ mang giá trị khảo cổ, mà còn là biểu tượng sống động của lịch sử, kiến trúc, tín ngưỡng và truyền thống Việt.
Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của quần thể di tích này, dự án quy hoạch khu di tích Cổ Loa đã được triển khai với diện tích hơn 830 ha, bao gồm nhiều hạng mục như: phục dựng thành nội, bảo vệ vòng thành và hào nước, xây dựng không gian văn hóa, bảo tàng khảo cổ, khu trưng bày, khu công viên và khu vực tổ chức lễ hội truyền thống.
Kế hoạch không chỉ nhằm tôn tạo di tích, mà còn hướng đến biến Cổ Loa thành một trung tâm văn hóa – du lịch lịch sử quan trọng, xứng đáng với vị thế của một vùng đất ngàn năm văn hiến, góp phần làm sống lại ký ức dân tộc qua từng viên gạch, từng lớp đất cổ xưa.
Ý nghĩa của sự tích thành Cổ Loa
Sự tích thành Cổ Loa không chỉ là một truyền thuyết ly kỳ trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam, mà còn mang đậm giá trị lịch sử, nhân văn và giáo dục sâu sắc.
Trước hết, câu chuyện phản ánh ý chí dựng nước và giữ nước của cha ông ta từ buổi đầu lập quốc, thể hiện qua hình ảnh vua An Dương Vương xây thành, chế nỏ thần, chống giặc ngoại xâm. Thành Cổ Loa là biểu tượng cho trí tuệ, tài mưu lược và tầm nhìn chiến lược trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Bên cạnh đó, bi kịch Mỵ Châu – Trọng Thủy là bài học sâu sắc về lòng tin, sự nhẹ dạ và hậu quả của việc để tình riêng lấn át nghĩa lớn. Đồng thời, nó cũng thể hiện nỗi đau mất nước và khát vọng hòa bình, đoàn kết dân tộc.
Qua thời gian, sự tích Cổ Loa không chỉ dừng lại ở một câu chuyện cổ, mà đã trở thành một phần của bản sắc văn hóa Việt Nam, nhắc nhở mỗi thế hệ về lòng yêu nước, tinh thần cảnh giác và trách nhiệm gìn giữ non sông.
Xem thêm:
