Trong học tập Ngữ văn, dạng đề viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện giúp học sinh rèn tư duy phân tích và kỹ năng làm văn. Thông qua đó, người học không chỉ hiểu rõ nội dung, nghệ thuật tác phẩm mà còn biết cách trình bày quan điểm một cách logic, thuyết phục.
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 1
Trong kho tàng văn học trung đại Việt Nam, Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ là một áng văn tiêu biểu thể hiện số phận bi kịch của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến. Nhân vật Vũ Nương hiện lên với đầy đủ những phẩm chất cao quý: hiếu thảo với mẹ chồng, thủy chung với chồng, dịu dàng với con nhỏ và giàu lòng vị tha. Tuy nhiên, nàng lại phải chịu oan khuất đau đớn chỉ vì sự ghen tuông mù quáng và định kiến khắc nghiệt của xã hội.
Qua câu chuyện ấy, Nguyễn Dữ không chỉ bày tỏ sự cảm thông sâu sắc với người phụ nữ mà còn lên án xã hội phong kiến bất công – nơi mà quyền sống, quyền hạnh phúc của họ bị chà đạp thảm thương. Đồng thời, tác phẩm còn để lại bài học nhân sinh thấm thía: cần có sự thấu hiểu, tin tưởng giữa con người với nhau để tránh những bi kịch oan trái.
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 2
Nam Cao đã khắc họa thành công một hình tượng bi kịch nhất trong văn học hiện thực: Chí Phèo. Xuất thân là một anh nông dân hiền lành, thế nhưng sau những năm tháng tù đày và bị cường hào chèn ép, Chí trở thành kẻ “lưu manh hóa”. Tiếng chửi đầu truyện và tiếng kêu gào đòi làm người lương thiện cuối truyện đã khắc họa trọn vẹn vòng đời bi kịch của một kiếp người.
Qua Chí Phèo, Nam Cao tố cáo mạnh mẽ xã hội phong kiến bất công, đã cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính của người nông dân. Nhưng sâu thẳm trong tâm hồn ấy, nhà văn vẫn phát hiện ra một bản chất lương thiện và một khát khao tha thiết được hòa nhập vào cộng đồng. Điều đó thể hiện tấm lòng nhân đạo cao cả của Nam Cao, đồng thời khẳng định sức sống bền bỉ của con người, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 3
Tác phẩm Lão Hạc đã để lại cho người đọc nhiều rung động bởi hình tượng người nông dân nghèo khổ nhưng lương thiện. Lão Hạc vì thương con nên chấp nhận bán đi cậu Vàng – người bạn tri kỷ, rồi sau đó lại chọn cái chết để giữ trọn lòng tự trọng, không muốn trở thành gánh nặng cho ai. Bi kịch của Lão Hạc là bi kịch của người nông dân nghèo bị dồn đến đường cùng, nhưng vẫn sáng ngời nhân cách.
Qua truyện, Nam Cao đã bộc lộ niềm cảm thương sâu sắc với những kiếp người nhỏ bé, đồng thời khẳng định phẩm chất cao quý của họ. Nhà văn hiện thực không chỉ phản ánh nỗi khổ cực của người nông dân mà còn nâng họ lên thành biểu tượng nhân cách, khiến người đọc thêm trân trọng và xót xa.
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 4
Vợ nhặt mở ra một tình huống độc đáo: giữa nạn đói khủng khiếp năm 1945, Tràng – một anh nông dân nghèo lại “nhặt” được vợ. Đằng sau sự éo le ấy là những giá trị nhân văn sâu sắc. Trong bóng tối của đói khát và cái chết, người ta vẫn hướng về sự sống, về hạnh phúc và về mái ấm gia đình. Nhân vật Tràng, người vợ nhặt và bà cụ Tứ đều hiện lên với những niềm tin, những hy vọng giản dị mà vô cùng thiêng liêng.
Tác phẩm không chỉ phản ánh thảm cảnh bi thương của đất nước, mà còn tôn vinh tình người, ca ngợi sức sống mãnh liệt của nhân dân. Kim Lân đã thổi vào tác phẩm một ánh sáng nhân đạo, giúp người đọc nhận ra rằng ngay trong bóng tối vẫn luôn có ngọn lửa của niềm tin và khát vọng.
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 5
Truyện ngắn Làng của Kim Lân đã khắc họa thành công nhân vật ông Hai – người nông dân tha thiết yêu làng, yêu nước. Khi nghe tin làng mình theo giặc, ông đau khổ, dằn vặt, tủi nhục. Nhưng khi sự thật được sáng tỏ, tình yêu làng quê càng gắn bó bền chặt hơn với lòng trung thành với Tổ quốc.
Qua hình tượng ông Hai, Kim Lân đã phản ánh sự gắn bó giữa tình cảm cá nhân với vận mệnh đất nước. Tình yêu làng không chỉ là tình cảm tự nhiên, mà đã trở thành biểu hiện cụ thể của lòng yêu nước. Tác phẩm góp phần khẳng định sức mạnh đoàn kết và niềm tin vững chắc vào thắng lợi của dân tộc trong cuộc kháng chiến.
Xem thêm: 10+ Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học thơ song thất lục bát hay
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 6
Truyện ngắn Chiếc lược ngà là một trong những tác phẩm xúc động nhất viết về tình cha con trong chiến tranh. Nhân vật ông Sáu yêu con tha thiết, nhưng sự xa cách và hoàn cảnh éo le đã khiến ông không được hưởng trọn vẹn niềm hạnh phúc ấy. Chiếc lược ngà – kỷ vật ông dồn hết tình thương chế tác cho con – trở thành biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử.
Nguyễn Quang Sáng đã khắc họa chân thực và cảm động sự hi sinh thầm lặng của con người trong chiến tranh. Qua đó, tác giả ca ngợi tình cảm gia đình, đồng thời để lại cho người đọc niềm xót xa về những mất mát không gì bù đắp nổi. Tác phẩm vừa giàu hiện thực, vừa đậm tính nhân văn.
Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học truyện – Mẫu 7
Rừng xà nu là bản hùng ca bi tráng về sức sống và tinh thần chiến đấu của nhân dân Tây Nguyên. Nhân vật Tnú mang trong mình số phận đau thương nhưng cũng tiêu biểu cho sức mạnh bất khuất của cả cộng đồng. Từ nỗi đau cá nhân, Tnú nhận ra con đường duy nhất để giành lại sự sống và hạnh phúc là con đường cách mạng.
Bên cạnh Tnú, hình ảnh rừng xà nu hiện lên như một biểu tượng bất diệt cho tinh thần kiên cường, bền bỉ của dân làng Xô Man và của cả dân tộc. Tác phẩm là lời ca ngợi hùng tráng về con người và quê hương trong kháng chiến, đồng thời khẳng định chân lý: chỉ có đấu tranh mới mang lại tự do.
